1 Podstawa programowa
Podstawa programowa przedmiotu „historia i społeczeństwo”
Najważniejszym celem edukacyjnym szkoły jest wszechstronny rozwój ucznia. Edukacja szkolna polega na harmonijnej realizacji przez nauczycieli zadań w zakresie nauczania, rozwijania umiejętności oraz wychowania. Zadania te tworzą wzajemnie uzupełniające się i również ważne elementy działań edukacyjnych każdego nauczyciela. W ich toku odbywa się kształcenie zintegrowane, nauczanie poszczególnych przedmiotów oraz przeprowadzanie
ścieżek edukacyjnych. Treści składające się na przedmiot „historia i społeczeństwo” zostały wyznaczone przez podstawę programową. Każdy program nauczania zatwierdzony przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania musi je realizować.

Na podstawie rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej
i Sportu z dnia 6 listopada
2003 r. (DzU z 2003 r., nr 210,
poz. 2041).

4 Podstawa programowa
Cele edukacyjne
1. Zainteresowanie przeszłością.
2. Rozwijanie poczucia przynależności do grupy rodzinnej, społeczności lokalnej, grupy etnicznej, narodu, państwa, społeczności europejskiej i światowej.
3. Świadoma postawa patriotyczna i obywatelska, motywująca do odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym i publicznym. Kształtowanie szacunku do własnego p państwa.
4. Poznawanie wartości, stanowiących istotny motyw działalności indywidualnej i publicznej
w Polsce, w Europie i w świecie.

Zadania szkoły
1. Dostarczanie wiedzy na temat najważniejszych wydarzeń i najwybitniejszych postaci z dziejów Polski (w tym regionu) oraz Europy i świata.
2. Zapoznanie z symbolami narodowymi, państwowymi i religijnymi; wyjaśnienie ich znaczenia oraz kształtowanie szacunku wobec nich. Rozwijanie postawy patriotycznej.
3. Kształtowanie wyobraźni historycznej.
4. Zapoznanie z elementarnymi pojęciami historycznymi.
5. Rozbudzanie zainteresowań przeszłością własną, swojej rodziny i narodu oraz korzeniami i rozwojem rodzimej kultury.

Treści nauczania
1. Ja. Kim jestem – co lubi´, co potrafi´, co jest dla mnie ważne. Godność moja i innych.
2. Ja i inni. Moja postawa wobec innych. Koleżeństwo, przyjaźń, miłość. Prawa moje i prawa
innych. Stosunek do środowiska przyrodniczego i kulturowego.
3. Ja i inni. Wolność osobista a przewidywanie konsekwencji własnych zachowań, odpowiedzialność i obowiązki. Wzorce osobowe – wybrane postacie historyczne i współczesne.
4. Wartości: prawda, dobro, piękno, wolność i sprawiedliwość w otaczającym świecie.
5. Mój dom, moja rodzina i sąsiedztwo. Elementy historii rodzinnej, regionalnej oraz życia codziennego w Polsce i w różnych krajach i epokach.
6. Społeczeństwo. Prawa i obowiązki obywatelskie. Postawy prospołeczne i aspołeczne. Przykłady różnych systemów społecznych w świecie współczesnym i w przeszłości.
7. Praca. Jej znaczenie w życiu indywidualnym i zbiorowym. Organizacja pracy i jej efekty
w różnych epokach i współcześnie.
8. Zróżnicowanie regionalne Polski efektem warunków przyrodniczych i działalności człowieka, zasoby środowiska przyrodniczego, ich ochrona i wykorzystanie.
9. Zagospodarowanie terenu w miejscu zamieszkania ucznia, uwarunkowania życia ludzi danego obszaru od czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych, krajobraz najbliższej okolicy.
10. Moja ojczyzna. Wydarzenia i osoby o zasadniczym znaczeniu dla losów narodu i państwa polskiego.
11. Najważniejsze elementy polskiego dziedzictwa kulturowego.
12. Moja ojczyzna Polska – położenie, obszar, granice, sąsiedzi, ludność, podział administracyjny.
13. Mój kręgi cywilizacyjno-kulturowy. Wybrane zagadnienia z kręgu kultury antycznej oraz
dziejów Europy. Środziemnomorskie korzenie wybranych elementów kultury polskiej. [...]

Osiagnięcia
1. Integrowanie wiedzy historycznej uzyskanej z różnych źródeł.
2. Ujmowanie treści historycznych w związkach przyczynowo-skutkowych.
3. Ocenianie faktów i wydarzeń z przeszłości. [...]
4. Tworzenie opowiadania opartego na treściach historycznych, z obrazowym ujmowaniem
epizodów, postaci i scenek historycznych.
5. Umieszczanie wydarzeń w przedziałach czasowych, obliczanie upływu czasu między wydarzeniami.
6. Rysowanie drzewa genealogicznego.
7. Poszukiwanie swojego miejsca w świecie, świadome
korzystanie z przysługujących praw oraz wypełnianie obowiązków.
8. Umiejętność krytycznej oceny wydarzeń historycznych i współczesnych.
9. Rozumienie i stosowanie przyjętych norm współżycia w najbliższym otoczeniu. Indywidualne i grupowe działanie w najbliższym otoczeniu społecznym i na forum szkoły.
10. Samodzielna ocena zachowaƒ swoich i innych,
a także przewidywanie ich konsekwencji.
11. Dokonywanie świadomej samoidentyfikacji kulturowej, narodowej, etnicznej, regionalnej
i państwowej; formułowanie uzasadnień własnych postaw i poglądów.
12. Wyrażanie własnego zdania i słuchanie zdania innych.
13. Dostrzeganie związków teraźniejszości z przeszłością oraz ciągłości rozwoju kulturalnego i cywilizacyjnego.
14. Odczytywanie i opis różnorodnych źródeł informacji historycznej i ich ilustracyjne wykorzystywanie przy rekonstrukcji przeszłości.
15. Lokalizowanie czasowo-przestrzenne wydarzeń z wykorzystaniem osi czasu, planu, mapy, wykresów i tabel.
16. Wyciąganie wniosków z porównywania dwóch i więcej prostych informacji, dotyczących wydarzeń i postaci historycznych.
17. Poszukiwanie potrzebnych informacji w różnorodnych źródłach oraz rozwijanie umiejętności ich selekcjonowania, porządkowania i przechowywania.
18. Ukierunkowana, bezpośrednia obserwacja elementów środowiska geograficznego i społecznego.
19. Formułowanie pytań, problemów dotyczących zjawisk zachodzących w środowisku lokalnym, regionalnym i poszukiwanie ich rozwiązań z wykorzystaniem dostępnych źródeł informacji.

 

KLASA IV program-nauczania-wczoraj-i-dzis.pdf

  

WYMAGANIA KLASA IV

wczoraj-i-dzis-wymagania.docx

WYMAGANIA Klasa V
Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny dla klasy V opracowane zostały z wykorzystaniem i w oparciu o program nauczania przedmiotu historia i społeczeństwo
Moja historia wydawnictwa Nowa Era.


OCENA NIEDOSTATECZNA
Uczeń:
• nie opanował treści na poziomie koniecznym
• ma bardzo poważne braki w podstawowych wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiające dalszą naukę,
• nie przejawia chęci przyswajania nowych wiadomości i współpracy z nauczycielem
• nie prowadzi zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń,
• nie odrabia pracy domowej i nie jest przygotowany do lekcji

OCENA DOPUSZCZAJĄCA (POZIOM KONIECZNY)
Uczeń:
• zna pojęcia: prehistoria, praludzie, epoka kamienia, Mezopotamia, Egipt, Nil, faraon, Eufrat, Tygrys, system nawadniający, piramida, kapłani, mumia, Żydzi, Palestyna, Biblia, Dziesięcioro Przykazań, alfabet, pismo, Chiny, Wielki Mur, Hellada, Hellenowie, mity, Olimp, demokracja, Ateny, Akropol, Persja, Macedonia, Italia,
łacina, rzymskie drogi, mosty, termy, forum, bogowie rzymscy, (Jowisz, Junona, Westa), chrześcijanie, wędrówka ludów, wandalizm, język grecki, Bizancjum, Konstantynopol, prawosławie, Arabowie, islam, muzułmanie, Frankowie, wikingowie, Skandynawia, drakkar, wyprawy krzyżowe, zakony rycerskie, Palestyna
• opowiada na podstawie ilustracji, jak wyglądali praludzie
• przy pomocy nauczyciela i ilustracji w podręczniku opowiada, jak działał system nawadniający
• z pomocą nauczyciela wymienia zajęcia mieszkańców Egiptu
• przy pomocy nauczyciela opowiada o religii Żydów
• wymienia różne rodzaje pisma
• wymienia zajęcia starożytnych Grekowi
• zna postacie mityczne: Zeusa, Hery
• opowiada na podstawie ilustracji z podręcznika, jak Grecy wyobrażali sobie bogów i wymienia atrybuty przedstawionych tam bogów
• przy pomocy nauczyciela odpowiada, kto sprawował władzę w Atenach
• opowiada legendę o powstaniu Rzymu
• na podstawie ilustracji w podręczniku opisuje Forum Romanum
• zna postacie: Aleksandra Wielkiego, Jezusa z Nazaretu, apostoła Piotra, Justyniana I Wielkiego, Mahometa, Karola Wielkiego
• na podstawie ilustracji opowiada o zniszczeniu Rzymu przez Wandalów
• na podstawie ilustracji z podręcznika wymienia cechy charakterystyczne budowli wzorowanych na antycznych
• opowiada na podstawie ilustracji z podręcznika, jak wyglądała karawana kupiecka
• przy pomocy ilustracji z podręcznika opisuje łódź wikingów
• przy pomocy nauczyciela wyjaśnia, jaka rolę pełniły zakony rycerskie w Ziemi Świętej
• zna pojęcia: plemiona polskie, chrzest Polski, Gniezno, Prusowie, zjazd gnieźnieński, koronacja testament
Bolesława Krzywoustego, rozbicie dzielnicowe, wielki mistrz, zakon krzyżacki, papież, cesarz, Mongołowie, Tatarzy, bitwa pod Legnica, Akademia Krakowska, unia, bitwa pod Grunwaldem
• zna postacie: Mieszka I, Dobrawy, Bolesława Chrobrego, Ottona III, biskupa Wojciecha, Bolesława Krzywoustego, Konrada Mazowieckiego, Henryka Pobożnego, Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego, Jadwigi, Władysława Jagiełły, Ulricha von Jungingena, Witolda, Kazimierza Jagiellończyka
• na podstawie podręcznika opisuje wygląd grodu z przełomu X i XI wieku,
• wymienia poszczególne elementy drabiny feudalnej na podstawie ilustracji w podręczniku
• opisuje pracę górników w kopalni soli na podstawie ilustracji
• opisuje na podstawie ilustracji w podręczniku zamek krzyżacki, rycerza polskiego i krzyżackiego
• zna pojęcia: zamek, witraż, katedra, papier, druk, pergamin
• opisuje na podstawie ilustracji w podręczniku budowle w stylu romańskim i gotyckim
• opowiada na podstawie ilustracji, jak powstawała średniowieczna księga

OCENA DOSTATECZNA (POZIOM PODSTAWOWY)
Uczeń:
• zna pojęcia: epoka brązu, epoka żelaza, zikkurat, Babilonia, Sumerowie, kodeks, władza despotyczna, urzędnicy, kapłani, politeizm, judaizm, Stary Testament, Ziemia Święta, monoteizm, Arka Przymierza, Jerozolima, pismo klinowe, pismo obrazkowe, piktogramy, papirus, hieroglify, żółta Rzeka, Indus, Daro, kolonie, handel, flota, mitologia, nektar, ambrozja, herosi, wyrocznie, polis, obywatel, polityk, agora, zgromadzenie ludowe, hellenizm, barbarzyńca, Maraton, republika, konsul, senat, akwedukty, amfiteatr,
Koloseum, bazylika, Nowy Testament, ewangelie, apostołowie, Mesjasz, tolerancja, Hunowie, Wandalowie, Goci, podział imperium na wschodnie i zachodnie, epoka antyczna, języki romańskie, patriarcha, ikona, mozaika, Hagia Sophia, cerkiew, Koran, meczet, Mekka, Allach, cesarstwo, traktat w Verdun, dynastia Karolingów, sagi, Odyn, runy
• wymienia cechy wyróżniające człowieka w świecie przyrody
• odpowiada, dlaczego pierwsze cywilizacje powstawały nad rzekami
• na podstawie ilustracji opisuje zikkurat
• wymienia osiągnięcia ludów Mezopotamii
• wymienia kilku bogów, w których wierzyli Egipcjanie
• przedstawia podział społeczeństwa starożytnego Egiptu
• zna postacie: Salomona, Abrahama, Mojżesza, Peryklesa, Gajusza Juliusza Cezara, Justyniana Wielkiego, Chlodwiga, Karola Wielkiego
• tłumaczy, na czym polega różnica między religia monoteistyczną i politeistyczną
• wymienia kilka osiągnięć mieszkańców starożytnych Chin
• wskazuje kilka różnic pomiędzy pismem klinowym, obrazkowym i alfabetycznym
• na podstawie ilustracji z podręcznika opisuje pracę Greków w porcie
• wskazuje na mapie Grecję
• wymienia imiona kilku bogów i dziedziny, którymi się opiekowali
• wymienia niektóre prawa obywatelskie
• wymienia bitwy Greków z Persami
• powiedzieć, kto sprawował władzę w republice rzymskiej
• opowiada, jak wyglądał amfiteatr i co się w nim odbywało
• wymienia osiągnięcia Rzymian
• opisuje wierzenia Rzymian
• zna i zaznacza na osi czasu daty urodzin i śmierci Jezusa oraz edyktu tolerancyjnego w Rzymie
• wskazuje na mapie cesarstwo wschodnie i zachodnie oraz ich stolice
• wymienia nazwy plemion najeżających na Rzym w IV i V w.
• wymienia języki należące do grupy języków romańskich
• podaje kilka przykładów osiągnięć Bizantyńczyków
• wymienia zmiany, jakie wprowadził Justynian I Wielki w cesarstwie
• wskazuje na mapie oraz określić położenie cesarstwa bizantyńskiego i Konstantynopola
• wymienia główne założenia islamu
• podaje kilka osiągnięć Arabów i na podstawie podręcznika najbardziej charakterystyczne cechy sztuki arabskiej
• na podstawie ilustracji z podręcznika opowiada, dlaczego Karola nazywano Wielkim
• odpowiada, dlaczego Wikingowie podejmowali się niebezpiecznych wypraw
• opowiada o warunkach naturalnych Skandynawii
• wymienia przyczyny krucjat
• zna pojęcia: gród, dynastia Piastów, arcybiskupstwo, dzielnica senioralna, senior, Pomorze Gdańskie, spisanie prawa, Kujawy, Wielkopolska, Małopolska, Litwa, Jagiellonowie, Żmudź, wojna trzynastoletnia, Prusy Zakonne, Prusy Królewskie
• wymienia plemiona, które dały początek państwu polskiemu,
• zna i zaznacza na osi czasu datę 966 r.
• opowiada, jak dawniej odbywał się chrzest
• przedstawia rolę misji biskupa Wojciecha w Prusach
• opowiada o zjeździe w Gnieźnie
• wymienia osiągnięcia Bolesława Krzywoustego i opowiada, dlaczego Bolesław podzielił Polskę na dzielnice
• odpowiada, dlaczego Konrad Mazowiecki sprowadził Krzyżaków do Polski
• zna pojęcia: feudalizm, stan, rycerstwo, mieszczaństwo, chłopstwo, duchowieństwo, cech, uniwersytet i wymienia istniejące w średniowieczu stany
• opowiada o średniowiecznym mieście i jego mieszkańcach
• na podstawie ilustracji opowiada o bitwie pod Legnica
• odpowiada, dlaczego króla Kazimierza III nazwano Wielkim i • wymienia reformy Kazimierza Wielkiego
• opowiada, jak handlowano w Krakowie w czasach Kazimierza Wielkiego
• przedstawia na podstawie podręcznika pokrewieństwo Piastów i Andegawenów
• wymienia warunki unii w Krewie
• wymienia przyczyny wojen z Krzyżakami i • opowiada o bitwie pod Grunwaldem
• pojęcia: styl romański, styl gotycki, sklepienie, przypory, tryptyk, skryptorium, inkaust, kopista, kronika, rocznik, psałterz
• wskazuje na podstawie ilustracji podobieństwa i różnice pomiędzy poznanymi średniowiecznymi budowlami obronnymi
• opowiada, jak dzisiaj korzysta się z biblioteki

OCENA DOBRA (POZIOM ROZSZERZAJĄCY)
Uczeń:
• wymienia zmiany w sposobie, życia, które przyniosły epoki żelaza i brązu
• wyjaśnia, czym różni się osiadły tryb życia od koczowniczego
• podaje wynalazki, które wpłynęły na życie ludzi w prehistorii
• wyjaśnia wpływ warunków naturalnych i przyrodniczych Mezopotamii na życie ludzi
• wskazuje na mapie Mezopotamię, Babilonię, Eufrat, Tygrys, Palestynę, Egipt i Nil
• wyjaśnia, na czym polega politeizm
• wymienia kilka osiągnięć Egipcjan
• wyjaśnia związek pomiędzy mumifikowaniem zwłok a wyobrażeniami Egipcjan na temat życia pozagrobowego
• opisuje religię Żydów
• wymienia i porównuje różne rodzaje pisma i omawia jego znaczenie i rolę, jaka odegrało pismo w rozwoju cywilizacji
• wskazuje kilka współczesnych piktogramów
• wyjaśnia rolę wielkich rzek w tworzeniu się cywilizacji
• wskazuje na mapie Grecję, niektóre jej kolonie, Persję, Macedonię i Ateny
• wyjaśnia, dlaczego Grecy zakładali kolonie
• wyjaśnia, czym są mity, polis
• opisuje, jaka była rola wierzeń w życiu Greków
• podaje różnice pomiędzy herosami a bogami
• wyjaśnia, na czym polegała demokracja ateńska
• wyjaśnia, na czym polegał hellenizm
• umieszcza daty wojen grecko-perskich i wypraw Aleksandra Wielkiego na osi czasu
• zna pojęcia: dyktator, cesarstwo, Panteon, kalendarz juliański, prawo rzymskie
• wskazuje na mapie Półwysep Apeniński, Rzym, Palestynę, Jerozolimę, miejsca, dokąd dotarła religia chrześcijańska, tereny, skąd przybyły plemiona barbarzyńców
• zna i zaznacza na osi czasu daty: 753 r. p.n.e., 509/508 r. p.n.e.,
• opowiada, jak funkcjonowała republika rzymska
• opisuje osiągnięcia Rzymian i rolę prawa ich w życiu
• przedstawia wpływ kultury greckiej na kulturę rzymska
• omawia, kto i dlaczego chętnie przyjmował wiarę w Chrystusa w początkach istnienia chrześcijaństwa
• wyjaśnia przyczyny prześladowań chrześcijan
• wyjaśnia znaczenie daty 476 r.
• wymienia przyczyny upadku państwa Rzymian
• zna i zaznacza na osi czasu daty: podziału cesarstwa na wschodnie i zachodnie i datę upadku cesarstwa zachodniego
• podaje przykłady wpływu antyku na współczesna architekturę i sztukę
• wyjaśnia pochodzenie słowa alfabet
• wyjaśnia, jaki wpływ na wzrost znaczenia Konstantynopola miało jego połoŜenie geograficzne
• zna i zaznacza na osi czasu daty podziału chrześcijaństwa 1054 r. oraz upadku Bizancjum 1453 r.
• wskazuje na mapie Półwysep Arabski i Mekkę
• zna i zaznacza na osi czasu 622 r. i wyjaśnia, czym dla wyznawców islamu jest ta data
• wyjaśnia, w jaki sposób Arabowie odnosili się do podbitej ludności
• zna i zaznacza na osi czasu daty: 800 r. i 843 r.
• wskazuje na mapie państwo Karola Wielkiego oraz terytoria wydzielone na mocy traktatu w Verdun
• wyjaśnia, jakie zmiany w swoim państwie wprowadził Karol Wielki
• wskazuje na mapie kraje skandynawskie oraz miejsca, do których dopłynęli Wikingowie
• wymienia współczesne państwa skandynawskie
• wskazuje na mapie siedziby plemion polskich
• opowiada, jak powstało państwo polskie
• wyjaśnia, jaka rolę spełniali duchowni w państwie Mieszka I
• zna i zaznacza na osi czasu daty: 1000 r., 1025 r., 1138 r.,1226 r., 1241 r., 1308 r., 1320 r., 1364 r., 1385 r. 1410 r., 1454 r. i 1466
• wymienia postanowienia zjazdu w Gnieźnie i omawia, jak wyobrażał sobie Europę Otton III
• wskazuje na mapie granice Polski w XII wieku
• wyjaśnia, na jakich zasadach Bolesław Krzywousty i podzielił Polskę
• wymienia skutki rozbicia dzielnicowego
• wskazuje pozytywne i negatywne skutki sprowadzenia Krzyżaków do Polski i opowiada, jak zorganizowane było państwo krzyżackie
• wskazuje różnice pomiędzy poszczególnymi stanami
• wyjaśnia, jaka rolę pełnił Kościół katolicki w średniowiecznej
• wyjaśnia pochodzenie legendy o Lajkoniku
• wskazuje na mapie teren państwa polskiego w XIV w., Litwę, sąsiadów Polski, Grunwald, Żmudź, Prusy Królewskie, Prusy Zakonne
• wyjaśnia sens powiedzenia, że król Kazimierz „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”
• wymienia postanowienia I i II pokoju toruńskiego
• podaje cechy stylów: romańskiego i gotyckiego oraz porównuje je ze sobą
• wyjaśnia, dlaczego średniowieczni rycerze budowali zamki
• wyjaśnia, czym dla historyka są kroniki i roczniki
• opisuje, jak funkcjonowała biblioteka klasztorna

OCENA BARDZO DOBRA (POZIOM DOPEŁNIAJĄCY)
Uczeń:
• zaznacza epoki na osi czasu
• omawia zależności człowieka od przyrody
• wyjaśnia, dlaczego w starożytności ludzie spisali prawo w postaci kodeksu
• wymienia cechy pierwszych cywilizacji na przykładzie cywilizacji sumeryjskiej
• wyjaśnia, na czym polegała władza despotyczna faraona
• omawia organizację państwa faraonów
• opisuje wierzenia starożytnych Egipcjan
• umieszcza wydarzenia z dziejów Izraelitów na osi czasu
• omawia różnice między wierzeniami Żydów i Egipcjan
• wyciągnąć wnioski dotyczące przełomowego znaczenia wynalazku pisma
• wskazuje na mapie Chiny, żółta Rzekę, Indus i Mohendżo Daro
• omawia osiągnięcia mieszkańców Chin
• wymienia cechy wspólne poznanych cywilizacji nadrzecznych
• wyjaśnia wpływ środowiska naturalnego na zajęcia mieszkańców Hellady
• omawia czynniki jednoczące Hellenów
• porównuje wierzenia Greków z innymi poznanymi już religiami
• opowiada, jaka rolę pełniły wyrocznie w życiu Greków
• wyjaśnia umowność postaci bogów przybierających cechy ludzkie
• porównuje teatr antyczny i współczesny oraz dawne i obecne igrzyska olimpijskie
• ocenia, jakie znaczenie w życiu ludzi maja teatr i sport
• wyjaśnia, jak wybitne jednostki wpływają na losy państw
• ocenia postawę Aleksandra Wielkiego wobec podbitych Ludów
• wyjaśnia dawne i współczesne znaczenie słowa prowincja
• opowiada, na czym polegała wymiana kulturalna w Imperium Rzymskim
• samodzielnie wyszukać informacje na temat zabytków starożytnego Rzymu
• wyjaśnia znaczenie prawa rzymskiego w starożytności i współcześnie
• wyjaśnia sens powiedzenia „wszystkie drogi prowadza do Rzymu”
• wyjaśnia, czym chrześcijaństwo różni się od politeistycznych wierzeń Rzymian i religii Żydów
• opisuje wpływy, jakim podlegały wierzenia Rzymian
• wyjaśnia, kto i dlaczego podzielił cesarstwo rzymskie
• wyjaśnia i omawia przyczyny upadku Rzymu
• ocenia wkład starożytności w kulturę współczesnej Europy
• wyszukuje samodzielnie zabytki, rzeźby, obrazy itp., wzorowane na sztuce antycznej
• wskazuje różnice pomiędzy katolicyzmem i prawosławiem
• wymienia skutki podziału chrześcijaństwa
• porównuje islam z innymi poznanymi religiami
• zaprojektować wzór arabeski • wymienia kilka współczesnych państw, w których religia dominująca jest islam
• wyjaśnia rolę majordomów na dworze Merowingów
• opisuje sposób organizacji państwa Franków
• wyjaśnia, co ułatwiło wikingom żeglugę
• opisuje życie i wierzenia Skandynawów i wyjaśnia, dlaczego władcy Wikingów zdecydowali się przyjąć chrześcijaństwo
• wyjaśnia rolę chrześcijaństwa i papieża w średniowiecznej Europie
• uzasadnia, że chrzest Polski miał zasadnicze znaczenie dla losów narodu i państwa polskiego
• określa, czy region, w którym mieszka uczeń, leży w granicach dawnego państwa Mieszka I
• wyjaśnia znaczenie męczeńskiej śmierci biskupa Wojciecha dla ustanowienia arcybiskupstwa w Gnieźnie
• uzasadnia, że zjazd gnieźnieński i koronacja Bolesława Chrobrego miały duże znaczenie dla losów Polski
• ocenia znaczenie zjazdu w Gnieźnie dla usamodzielnienia się Kościoła w Polsce
• dokonuje oceny rozbicia dzielnicowego
• ocenia, jak decyzja Konrada Mazowieckiego wpłynęła na dalsze losy Polski
• ocenia działalność Krzyżaków i ich politykę na podbitych terenach
• wyjaśnia, jakie znaczenie dla Polski miała utrata Pomorza Gdańskiego
• omawia znaczenie Kościoła w średniowieczu
• wyjaśnia, jakie czynniki polityczne i kulturalne łączyły średniowieczna Europę
• wyjaśnia, dlaczego Mongołowie odnosili zwycięstwa nad wojskami europejskimi
• wymienia czynniki, które pomogły zjednoczyć państwo polskie i wyjaśnia, jaka rolę w zjednoczeniu ziem polskich odegrał Władysław Łokietek
• ocenia politykę wewnętrzna i zagraniczna Kazimierza Wielkiego
• wyjaśnia, dlaczego doszło do zawarcia unii polsko-litewskiej i jakie było jej znaczenia
• wskazuje na mapie zmiany po II pokoju toruńskim i uzasadnia znaczenie ponownego przyłączenia do Polski
Pomorza Gdańskiego
• omawia skutki wojen z Krzyżakami
• ocenia, czy wielkie zwycięstwa wojenne zawsze przynoszą duże korzyści
• wyjaśnia, jaka rolę w średniowieczu odgrywały obrazy i rzeźby o treści religijnej
• przygotować i przedstawia informacje na temat zabytków romańskich i gotyckich w swojej miejscowości i regionie
• porównuje sposób powstawania książek dawniej i dziś
• wyjaśnia rolę klasztorów w tworzeniu bibliotek i przepisywaniu ksiąg
• zna postać Galla Anonima

OCENA CELUJĄCA (POZIOM WYKRACZAJĄCY)
Uczeń:
• posiada umiejętności wykraczające poza w/w poziomy
• rozwija własne zainteresowania historyczne,
• osiąga sukcesy w konkursach historycznych,
• nie posiada braków w prowadzonym zeszycie przedmiotowym i zeszycie ćwiczeń i wykonuje w nich zadania dodatkowe
• współpracuje z nauczycielem w przygotowaniu zajęć opartych na twórczym rozwiązywaniu problemów,
• potrafi wykorzystywać nabytą wiedzę na lekcjach innych przedmiotów